Theo
định nghĩa của từ điển tiếng việt, kinh nghiệm là điều hiểu biết có được do tiếp
xúc với thực tế, do từng trải[i].
Trải nghiệm là tiến trình tôi được cọ sát với thực tế để có được kinh nghiệm
cho chính mình; trong tiến trình đó tôi có thể có được những kinh nghiệm tốt xấu,
tích cực hay tiêu cực, tùy theo bối cảnh, môi trường khác nhau. Kinh nghiệm ấy
có khi là một cái gì đó cụ thể rõ ràng, nhưng có khi ẩn dấu mập mờ mà tôi không
thể phản ứng ngay lại được trước biến cố đó. Cuộc sống có hai loại kinh nghiệm:
kinh nghiệm tin cách lý thuyết và kinh nghiệm tin cách thực nghiệm.
Sự
khác biệt giữa kinh nghiệm tự nhiên với kinh nghiệm đức tin không chỉ là một sự
khác biệt về mức độ nhưng còn là về bản chất[ii].
Tin cách lý thuyết là tin rằng đúng, là chân thật điều mình nghe nói, học hỏi,
đọc trong sách báo hay trông thấy qua hình ảnh, tivi… Còn tin cách thực nghiệm
là niềm tin đã được sống, đã được kinh nghiệm trong thực tế, nhờ đó giúp tôi
tin một cách thâm sâu và xác tín.Ví dụ trong quá trình lớn lên của đứa trẻ,
kinh nghiệm liên tục được bổ sung qua hai quá trình: tiếp nhận và điều chỉnh[iii],
đứa trẻ sơ sinh đã có kinh nghiệm (và kiến thức) về bú sữa mẹ, khi nó cho được
ngón tay của nó vào miệng, rồi núm vú plastic… tất cả là kinh nghiệm mới nhưng
nó đều tiếp nhận được vào ski-ma[iv]
có sẵn của nó về bú. Khi bắt đầu được tập uống sữa từ cái ly, đứa bé lúng túng
vì nó chỉ có kinh nghiệm và kiến thức về bú sữa chứ không có kinh nghiệm và kiến
thức về uống sữa. Nó loay hoay xoay qua xoay lại cái ly để tìm núm vú nhưng sao
lạ quá tìm hoài không thấy, không có núm vú làm sao cho được sữa vô bụng? Sau một
thời gian đứa bé điều chỉnh ski-ma của nó để tiếp nhận kiến thức và kinh
nghiệm mới về cách uống từ cái ly.
Những
gì tôi thấy, cảm nghiệm hôm nay đều trải qua một quá trình tiếp nhận những
thông tin mới, kinh nghiệm mới vào cơ cấu ski-ma có sẵn để làm phong phú thêm
ski-ma trước đây. Nhưng cái biết của tôi bây giờ khác với cái biết ngày trước,
vì cái biết của tôi bây giờ là cái biết thực nghiệm của chính tôi. Trong đời sống
thiêng liêng cũng vậy, bài học về Thiên Chúa quan phòng luôn yêu thương bảo vệ
con người ngay từ những bài giáo lý vỡ lòng, nay trở thành kinh nghiệm thật sự cho tôi khi đối diện với những thử thách, khó
khăn trong đời dâng hiến. Khi tôi biết phó thác mọi sự cho Chúa, lần nào Ngài
cũng ban ơn giúp tôi vượt qua những biến cố khó khăn một cách kỳ diệu. Tôi đã trải qua một khoảng thời gian dài để
hiểu được thế nào là sự thất vọng. Khi ấy tôi đã tự chôn vùi mình trong cô đơn,
buồn chán, thất vọng; cuộc sống trở nên vô vị. Tôi muốn tháo lui, bỏ cuộc. Chính
lúc tôi thấy mình rơi xuống tận đáy của sự thiếu vắng niềm tin, tôi tưởng mình
mất tất cả…Trong sự đau khổ tột cùng tôi đã gặp được Chúa, Ngài nâng tôi lên,
Ngài ban cho tôi sức mạnh, nghị lực và sức sống đầy tràn. Kinh nghiệm ấy cho
tôi hiểu được rằng: “Chúa thương tôi”.
Những
kinh nghiệm thường hằng trong cuộc sống như là tiền đề cho kinh nghiệm thiêng
liêng. Trải qua thử thách khó khăn, niềm tin của tôi vào sự quan phòng yêu
thương của Thiên Chúa trở thành một kinh nghiệm đức tin. Chính những kinh nghiệm
tâm linh giúp tôi vượt thắng được những yếu đuối của bản thân, để rồi tôi nhận
ra mọi khoảnh khắc trong đời tôi được thấm nhuần sự hiện diện đầy yêu thương của
Thiên Chúa. Kinh nghiệm đức tin giúp tôi trưởng thành và sống hạnh phúc hơn mỗi
ngày trong ơn gọi Mến Thánh Giá[v].
Diệu Nguyên
[i] Từ
điển tiếng việt, viện ngôn ngữ học, NXB Đà nẵng 2015
[ii]
Tadeusz Dajczer, Hồng Ân Đức Tin, dg. Lm. Montfort Phạm Quốc Huyên O.cist, NXB
Tôn Giáo 2013, tr. 9
[iii] jean
piaget (1896-1980) và thuyết phát triển nhận thức (cognitive development
theory)
Tiếp nhận là quá trình đưa những thông tin mới, kinh
nghiệm mới vào cơ cấu ski-ma có sẵn để
làm phong phú thêm ski-ma. Piaget, tâm lý gia Thụy Sĩ, là người có đóng góp lớn
nhất vào kiến thức của nhân loại về sự phát triển của trí khôn, Piaget đề ra lý
thuyết nhận thức của con người bao gồm những đơn vị căn bản mà Piaget gọi là
ski-ma/schema.
[iv] Ski-ma là nơi lưu trữ những kiến thức đã thu
nhận được và là nền tảng cho sự học hỏi thêm những kiến thức mới.
[v] Đặc
sủng Dòng Mến Thánh Giá là hướng trọn lòng trí và cuộc sống về “Đức Giê su Ki
tô chịu đóng đinh là đối tượng duy nhất. sống sứ vụ tông đồ thừa sai để loan
báo phúc âm cho các dân tộc và góp phần xây dựng Giáo hội địa phương. Đặc sủng của Dòng được thể hiện trong mục đích
và sứ mạng, được mỗi chị em thi hành, sẽ giúp chị em sống hạnh phúc trong khi dấn
thân phục vụ tha nhân để làm vinh danh Chúa. (Hiến Chương Dòng MTG. điều 2)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét